Rối loạn thần kinh thực vật là một trong những tình trạng y học dễ bị hiểu lầm và chẩn đoán nhầm, do triệu chứng của bệnh có thể biểu hiện trên nhiều hệ cơ quan khác nhau như tim mạch, hô hấp, tiêu hóa hoặc hệ thống cảm xúc. Người bệnh thường xuyên rơi vào trạng thái mơ hồ, lo lắng kéo dài mà không rõ nguyên nhân cụ thể. Trong bối cảnh đó, một câu hỏi được nhiều người đặt ra là: rối loạn thần kinh thực vật có thể tự khỏi hay không? Bài viết dưới đây của Đức Tâm An sẽ giúp bạn hiểu rõ về bản chất bệnh lý này, khả năng phục hồi và phương pháp điều trị hiệu quả dựa trên nền tảng khoa học y học hiện đại.
Hệ thần kinh thực vật (hay còn gọi là hệ thần kinh tự chủ) kiểm soát các chức năng tự động trong cơ thể như nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa và hô hấp, hoạt động xảy ra tự động, không có sự kiểm soát của ý thức.. Khi hệ thống này gặp trục trặc, cơ thể sẽ xuất hiện hàng loạt triệu chứng khó lường – từ tim mạch, hô hấp đến tiêu hóa, và thậm chí là rối loạn cảm xúc.
>> Tìm hiểu thêm: Tổng quan về rối loạn thần kinh thực vật & dây thần kinh thực vật
Câu trả lời là: tùy từng trường hợp.
Rối loạn chức năng thần kinh thực vật không có một hình thức biểu hiện thống nhất, do đó không có một tiêu chuẩn chẩn đoán duy nhất cho tất cả người bệnh. Các bác sĩ lâm sàng thường phải thực hiện một quy trình đánh giá toàn diện, kết hợp loại trừ các nguyên nhân thực thể khác để xác định chính xác mức độ rối loạn chức năng tự chủ.
Rối loạn thần kinh thực vật có thể tự khỏi hay không (Nguồn: Sưu tầm)
Một số trường hợp nhẹ, có thể tự cải thiện nếu người bệnh thực hiện nghiêm túc các biện pháp điều chỉnh lối sống. Tuy nhiên, không ít trường hợp kéo dài dai dẳng, không thể tự khỏi nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời. Đặc biệt, nếu rối loạn này là hậu quả thứ phát của các bệnh lý nền như tiểu đường, tổn thương thần kinh, hoặc rối loạn lo âu mạn tính, thì điều trị nguyên nhân gốc rễ là điều kiện tiên quyết.
Ngoài ra, các yếu tố ngoại cảnh như căng thẳng tâm lý kéo dài, thiếu vận động, thức khuya, hoặc xúc động mạnh cũng có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng và làm chậm quá trình phục hồi.
Việc điều trị rối loạn thần kinh thực vật cần tiếp cận theo hướng đa phương pháp, cá nhân hóa và phối hợp giữa y học lâm sàng và các liệu pháp hỗ trợ.
Bằng chứng ngày nay cho thấy một số kỹ thuật được thực hành thường xuyên có thể tác động tích cực đến hệ thần kinh tự chủ, cung cấp các con đường để duy trì một số mức độ kiểm soát đối với hệ thần kinh tự chủ. Vì nó đóng vai trò quan trọng trong việc giữ an toàn cho bạn.
Các kỹ thuật sau đây có thể giúp giảm bớt lo lắng và giúp bạn kiểm soát được những thăng trầm của cuộc sống.
Hít thở sâu (Nguồn: Sưu tầm)
Các bài tập thở sâu là nền tảng của các chiến lược nhằm làm dịu hệ thần kinh. Bằng cách làm chậm hơi thở, các bài tập này kích thích dây thần kinh phế vị, một thành phần chính của hệ phó giao cảm, dẫn đến giảm nhịp tim, hạ huyết áp và giảm mức độ hormone gây căng thẳng. Tăng trương lực phế vị có liên quan đến việc cải thiện chất lượng giấc ngủ, khả năng phục hồi sau căng thẳng và hệ thần kinh tự chủ cân bằng hơn.
Chánh niệm đã được chứng minh không chỉ làm giảm căng thẳng mà còn cải thiện khả năng thay đổi nhịp tim, một dấu hiệu cho thấy khả năng thích ứng với căng thẳng của hệ thần kinh. Thực hành này hỗ trợ sức khỏe của hệ thần kinh bằng cách khuyến khích chuyển hướng khỏi việc tập trung vào những thứ bạn không thể kiểm soát sang tập trung vào những thứ bạn có thể kiểm soát để giúp bạn cảm thấy vui vẻ, bình tĩnh. Do đó, thực hành chánh niệm thường xuyên có thể đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hệ thần kinh tự chủ.
Hoạt động thể chất thường xuyên đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thần kinh khỏe mạnh. Tập thể dục có thể cải thiện lưu lượng máu và tuần hoàn, tăng cường hệ thống miễn dịch và tăng khả năng điều chỉnh hormone căng thẳng của cơ thể. Hơn nữa, hoạt động thể chất có thể tăng cường khả năng phản ứng tích cực đối với căng thẳng của cơ thể, khiến nó trở thành một công cụ hiệu quả trong việc kiểm soát rối loạn chức năng tự chủ. Hoạt động thể chất không nhất thiết phải giống như đến phòng tập thể dục hoặc phòng tập yoga trong một giờ mỗi ngày. Bạn có thể thực hành các đợt vận động nhỏ trong ngày để làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và giúp tâm trí minh mẫn.
Rối loạn chức năng hệ thần kinh tự chủ có thể diễn biến âm thầm và không tuân theo một quy luật rõ ràng. Một số trường hợp chỉ kéo dài trong thời gian ngắn khi có yếu tố gây căng thẳng hoặc tổn thương tạm thời, nhưng không ít người phải đối mặt với tình trạng kéo dài suốt đời nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách.
Nên chủ động thăm khám chuyên khoa (Nguồn: Sưu tầm)
Bạn nên chủ động thăm khám chuyên khoa khi gặp phải các dấu hiệu sau:
Đặc biệt, không nên tự ý dùng thuốc, hoặc đánh đồng triệu chứng của mình với người khác. Mỗi cơ thể là một hệ thống riêng biệt và cần được đánh giá lâm sàng cụ thể.
Rối loạn thần kinh thực vật không phải là bệnh nan y, nhưng nếu bỏ qua và để kéo dài, bệnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống và sức khỏe tổng thể. Điều quan trọng là bạn hiểu đúng bản chất, chủ động tiếp cận điều trị và kiên trì xây dựng một lối sống phù hợp.
Nếu bạn đang nghi ngờ mình mắc rối loạn thần kinh thực vật hoặc đang trải qua các triệu chứng không rõ nguyên nhân, đừng chờ đợi triệu chứng biến mất một cách tự nhiên. Hãy tìm đến sự hỗ trợ y khoa đáng tin cậy.
Phòng khám Đức Tâm An với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình chẩn đoán toàn diện và các phương pháp điều trị cá nhân hóa sẽ đồng hành cùng bạn trong quá trình phục hồi sức khỏe thần kinh – từ thăm khám ban đầu cho đến điều trị và tư vấn tâm lý hỗ trợ!
Rối loạn thần kinh thực vật là tình trạng rối loạn trong hoạt động điều hòa tự động của cơ thể, ảnh hưởng đến tim mạch, tiêu hóa, hô hấp, nội tiết,… Việc điều trị hiệu quả không chỉ dừng ở việc kiểm soát triệu chứng mà cần tác động đến nguyên nhân gốc rễ. […]
Rối loạn thần kinh thực vật (Autonomic Nervous System Dysfunction) là tình trạng mất cân bằng giữa hệ giao cảm và phó giao cảm – hai thành phần chủ lực điều khiển các hoạt động sống không ý thức như nhịp tim, hô hấp, huyết áp, tiêu hóa và điều hòa thân nhiệt. Tình trạng […]
Rối loạn thần kinh thực vật là một tình trạng rối loạn phức tạp ảnh hưởng đến nhiều chức năng sinh lý thiết yếu như nhịp tim, huyết áp, tiêu hóa, điều hòa thân nhiệt và hoạt động tình dục. Việc hiểu rõ bệnh học rối loạn thần kinh thực vật là nền tảng để […]
Hệ thần kinh ngoại biên bao gồm các dây thần kinh ngoại vi đảm nhiệm chức năng vận động, cảm giác và điều hòa hoạt động tự động của cơ thể (thần kinh thực vật). Trong số các dạng rối loạn của hệ thần kinh này, rối loạn liên quan đến thần kinh thực vật […]
