Rối loạn lo âu lan toả (GAD) là một dạng rối loạn tâm lý phổ biến, đặc trưng bởi sự lo lắng quá mức và dai dẳng về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Vậy, rối loạn lo âu lan toả là gì? Liệu những cảm xúc này có ảnh hưởng đến cuộc sống, công việc và các mối quan hệ của bạn?
Đặc trưng bởi sự lo lắng quá mức và dai dẳng về các vấn đề và tình huống hàng ngày, kèm theo các triệu chứng cơ thể gây ra những cản trở cuộc sống kéo dài ít nhất 6 tháng. Rối loan lo âu lan tỏa là một rối loạn tâm thần phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 3% dân số ở tuổi trưởng thành.
Nguyên nhân gây ra rối loạn lo âu lan tỏa là sự kết hợp phức tạp của yếu tố di truyền, sinh hoạc và môi trường. Hầu hết những người mắc rối loạn lo âu lan tỏa đều có một hoặc nhiều rối loạn tâm thần khác kèm theo.
Khoảng 50 – 90% người bệnh rối loạn lo âu lan tỏa có rối loạn tâm thần khác đi kèm, có tới 25% người bệnh đồng diễn với rối loạn hoảng sợ. Các rối loạn tâm thần khác hay gặp có thể là trầm cảm và rối loạn sử dụng chất.
Triệu chứng đặc trưng của rối loạn lo âu lan tỏa là sự lo lắng quá mức về các vấn đề và tình huống hằng ngày. Lo lắng ở người bệnh có tính chất chung chung, không khu trú, bao gồm nhiều chủ đề và thường chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác theo thời gian. Những chủ đề lo lắng thường là trách nhiệm công việc và gia đình, tài chính, tình trạng sức khỏe, sự an toàn… tỷ lệ tồn tại trong 12 tháng 1,7–3,4%.
Hoạt động quá mức của hệ thần kinh tự trị và các triệu chứng cơ thể, như:
Rối loạn lo âu lan tỏa thường được điều trị bằng liệu pháp tâm lý hoặc liệu pháp dược lý, hoặc phối hợp cả hai.
Liệu pháp nhận thức hành vi và liệu pháp thư giãn luyện tập là những liệu pháp tâm lý được chứng minh mang lại hiệu quả tốt trong điều trị rối loạn lo âu lan tỏa.
Trong đó, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Tỉ lệ đáp ứng với CBT lên tới gần 50% sau điều trị và theo dõi. Hiện nay các bằng chứng ủng hộ sự kết hợp giữa CBT và liệu pháp hóa dược có thể cho hiệu quả điều trị tốt hơn so với dùng riêng lẻ.
Một số liệu pháp khác: liệu pháp nhận thức, liệu pháp chấp nhận và cam kết…
Khi người bệnh không đáp ứng với liệu pháp nhận thức hành vi có thể điều trị bằng thuốc. Một số người bệnh có triệu chứng nặng được điều trị kết hợp ban đầu cả tâm lý và hóa dược.
Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh rối loạn lo âu lan toả, hy vọng đã giúp bạn nhận biết được bệnh và có phương pháp xử lý kịp thời nếu nghi ngờ bản thân hoặc gia đình xuất hiện dấu hiệu bệnh.
Tài liệu tham khảo:
American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Fifth edition, Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2022.