Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một dạng rối loạn tâm lý khiến người bệnh bị mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn của những suy nghĩ ám ảnh và hành vi cưỡng chế. Vậy, rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì? Có những dấu hiệu nào? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về OCD, nhận biết các dấu hiệu và tìm kiếm phương pháp điều trị phù hợp.
Rối loạn ám ảnh cưỡng bức (OCD) là một rối loạn với những suy nghĩ, ý tưởng hoặc cảm giác (ám ảnh) không mong muốn tái diễn. Để thoát khỏi những suy nghĩ đó, họ cảm thấy bị thôi thúc phải làm điều gì đó lặp lại (cưỡng bức), gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động hàng ngày và tương tác xã hội của họ.
Nguyên nhân của rối loạn vẫn chưa được hiểu biết đầy đủ. Các lý thuyết chính bao gồm:
Biểu hiện của OCD thường bao gồm cả triệu chứng ám ảnh và cưỡng bức (hành vi nghi thức).
Triệu chứng ám ảnh: Ám ảnh trong OCD là những suy nghĩ dai dẳng, không mong muốn liên tục lặp lại hoặc thôi thúc hoặc những hình ảnh xâm phạm và gây lo âu hoặc đau khổ cho người bệnh. Người bệnh cố gắng phớt lờ hoặc loại bỏ chúng bằng các hành vi nghi thức.
Ám ảnh thường có chủ đề rõ ràng, như:
Triệu chứng cưỡng bức: Cưỡng bức là những hành vi lặp lại mà người bệnh cảm thấy bị thúc đẩy phải thực hiện. Trong OCD những hành vi lặp lại này nhằm mục đích giảm bớt lo âu liên quan đến nỗi ám ảnh. Những hành vi này không mang lại niềm vui và chỉ có thể giảm bớt lo âu một cách hạn chế.
Những hành vi nghi thức tương ứng bao gồm:
Ở phụ nữ có thai và trong thời kì hậu sản: khả năng xuất hiện OCD cao gấp 1,5 – 2 lần phụ nữ bình thường, với những người đã mắc OCD trước khi mang thai thì các triệu chứng OCD có thể nặng hơn trong giai đoạn này và có nguy cơ cao mắc trầm cảm sau sinh.
Kế hoạch điều trị OCD phổ biến nhất bao gồm liệu pháp tâm lý và sử dụng thuốc, ngoài ra có thể dùng một số liệu pháp khác như kích thích từ xuyên sọ (TMS)…
Một số liệu pháp tâm lý phổ biến và hiệu quả trong điều trị OCD, bao gồm:
Thuốc thường được lựa chọn đầu tiên là thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs), ngoài ra một số loại thuốc chống trầm cảm khác cũng được sử dụng trong điều trị OCD. Liều điều trị cao hơn so với liều điều trị trầm cảm.
Các thuốc chống trầm cảm được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt điều trị OCD bao gồm: Fluoxetine, Fluvoxamine, Paroxetine, Sertraline, Clomipramine. Ngoài ra trên lâm sàng các thuốc chống trầm cảm khác cũng được dùng để điều trị OCD như Citalopram, Escitalopram…
Nhận thức đúng đắn về rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý, kết hợp với liệu pháp điều trị phù hợp và sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè sẽ là chìa khóa giúp bạn kiểm soát những suy nghĩ ám ảnh, hành vi cưỡng chế, và từng bước lấy lại cuộc sống bình yên, tự chủ.
Tài liệu tham khảo:
Trầm cảm – một rối loạn tâm lý phổ biến nhưng vẫn còn nhiều điều bí ẩn, đặc biệt là câu hỏi: “Liệu trầm cảm di truyền có thực sự là nguyên nhân chính?” Đối với những gia đình có người thân từng mắc trầm cảm, nỗi lo này càng trở nên sâu sắc. Trong […]
Trầm cảm sau sinh là một vấn đề sức khỏe tâm lý nghiêm trọng mà nhiều bà mẹ có thể gặp phải sau khi sinh con. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng, mà còn tác động đến khả năng chăm sóc và gắn kết với trẻ. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận […]
Rối loạn hormone là vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng thường bị bỏ qua, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm cả tâm lý và thể chất. Khi hormone mất cân bằng, không chỉ các triệu chứng như mệt mỏi, tăng cân hay thay đổi chu kỳ kinh […]
Stress có thể được định nghĩa là trạng thái lo lắng hoặc căng thẳng tinh thần do một tình huống khó khăn gây ra. Căng thẳng là một phản ứng tự nhiên của con người, thúc đẩy chúng ta giải quyết những thách thức và mối đe dọa trong cuộc sống. Ai cũng sẽ có […]
