Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật: Dấu hiệu phổ biến và cách phân biệt

Rối loạn thần kinh thực vật (RTKTV) là một vấn đề phức tạp, có ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của sức khỏe, từ thể chất đến tâm lý. Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật rất đa dạng, bao gồm thay đổi nhịp tim, huyết áp, rối loạn hô hấp, tiêu hóa, và cảm xúc như căng thẳng, lo lắng, và rối loạn giấc ngủ. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời RTKTV là vô cùng quan trọng để cải thiện chất lượng sống.

Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật về thể chất

Các biểu hiện thể chất thường liên quan trực tiếp đến các cơ quan được điều khiển bởi hệ thần kinh tự chủ:

1. Tim mạch

• Rối loạn nhịp tim: tim đập nhanh hoặc chậm bất thường
• Cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực kéo dài từ 10–30 phút
• Tụt huyết áp tư thế: chóng mặt khi đứng dậy đột ngột
• Có thể ngất xỉu
• Đau ngực, khó thở không rõ nguyên nhân

2. Tiêu hóa

• Đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn dai dẳng
• Tiêu chảy xen kẽ táo bón
• Khó nuốt, cảm giác vướng hoặc nghẹn

3. Hô hấp

• Cảm giác hụt hơi, không thể hít thở sâu (thường kèm lo âu)
• Khó thở tăng khi căng thẳng, co thắt ngực, nặng ngực

4. Da và tiết mồ hôi

Triệu chứng đổ nhiều mồ hôi (Nguồn: Sưu tầm)

• Ra nhiều mồ hôi (tay, chân, lưng, bụng…)
• Da lạnh, tím tái nhẹ
• Khô da, da nhạy cảm, dễ kích ứng
• Giãn mạch, đỏ da không rõ lý do

5. Hệ tiết niệu – sinh dục

• Tiểu nhiều, tiểu gấp, khó kiểm soát bàng quang
• Rối loạn tình dục: giảm ham muốn, rối loạn cương dương

6. Các cơ quan khác

Rụng tóc nhiều (Nguồn: Sưu tầm)

• Thân nhiệt thất thường: ớn lạnh, nóng lạnh không rõ nguyên nhân
• Cơ xương khớp: mỏi, giật cơ, cảm giác bứt rứt
• Lông – tóc – móng: rụng tóc, móng giòn dễ gãy

Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật về mặt tinh thần

Rối loạn thần kinh thực vật không chỉ ảnh hưởng đến các chức năng sinh lý mà còn gây ra nhiều rối loạn về cảm xúc và tâm thần. Điều này xuất phát từ mối liên hệ chặt chẽ giữa hệ thần kinh thực vật và hệ limbic – vùng não điều khiển cảm xúc.

Dưới đây là các triệu chứng tinh thần thường gặp khi bị rối loạn thần kinh thực vật:

1. Lo âu không rõ nguyên nhân

Người bệnh thường xuyên cảm thấy lo lắng, bất an dù không có lý do cụ thể. Tình trạng lo âu diễn ra dai dẳng, có xu hướng ngày càng tăng, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và làm trầm trọng thêm các triệu chứng thể chất của bệnh.

2. Mất ngủ, khó ngủ kéo dài

Mất ngủ kéo dài (Nguồn: Sưu tầm)

Cảm giác bồn chồn, tim đập nhanh và suy nghĩ miên man khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ. Ngay cả khi ngủ được thì giấc ngủ cũng nông, dễ bị giật mình và không đem lại cảm giác hồi phục năng lượng.

3. Bồn chồn, dễ kích thích

Cảm giác bứt rứt trong người, tay chân không yên, khó ngồi yên một chỗ là những biểu hiện phổ biến. Người bệnh dễ cáu gắt, mất kiên nhẫn, từ đó ảnh hưởng lớn đến công việc và các mối quan hệ xung quanh.

4. Cảm giác buồn chán, “mất kết nối” với cơ thể

Cảm giác chán nán thường trực (Nguồn: Sưu tầm)

Người bệnh có thể trải qua cảm giác trống rỗng, bi quan, thậm chí như thể bản thân “không tồn tại thật sự” trong hiện tại. Cảm giác này đến và đi cùng với các triệu chứng thể chất, khiến bệnh nhân rơi vào trạng thái dao động cảm xúc rất khó chịu và dễ mất kiểm soát.

5. Cơn hoảng loạn, sợ hãi không kiểm soát (Panic Attack)

Trong một số trường hợp, người bệnh có thể trải qua cơn hoảng loạn đột ngột: cảm thấy sợ hãi dữ dội, tim đập nhanh, choáng váng, cảm giác như sắp ngất hoặc “không thể chịu đựng thêm được nữa”. Những cơn này thường xảy ra khi các triệu chứng thực thể trở nên quá mức, khiến người bệnh mất bình tĩnh hoàn toàn.

Những triệu chứng kể trên không chỉ đơn giản là rối loạn tâm lý mà có nguyên nhân sâu xa từ sự mất cân bằng sinh học của hệ thần kinh. Do đó, việc điều trị cần kết hợp giữa liệu pháp tâm lý và can thiệp chuyên khoa tâm thần, thần kinh – nội khoa để đạt hiệu quả bền vững.

Dấu hiệu nhận biết sớm rối loạn thần kinh thực vật

Các dấu hiệu nhận biết sớm rối loạn thần kinh thực vật (Nguồn: Sưu tầm)

Phát hiện sớm các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật giúp người bệnh điều chỉnh lối sống và điều trị kịp thời:

• Đánh trống ngực thường xuyên nhưng tim mạch bình thường khi đi khám
• Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân
• Rối loạn tiêu hóa mạn tính mà không tìm ra bệnh lý thực thể
• Cảm giác khó thở nhẹ, dù kết quả khám phổi bình thường
• Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, thay đổi thời tiết
• Rối loạn giấc ngủ và dễ thay đổi cảm xúc

Phân biệt rối loạn thần kinh thực vật với các bệnh lý khác

Do có biểu hiện đa cơ quan, RTKTV dễ bị nhầm với các bệnh lý khác:

Rối loạn thần kinh thực vật là một hội chứng kết hợp giữa thể chất và tinh thần, gây ảnh hưởng đáng kể tới chất lượng sống. Đừng bỏ qua các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật dù là nhỏ nhất. Việc thăm khám chuyên khoa sớm sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và tránh được các hệ lụy về lâu dài.

Phòng khám Đức Tâm An là một địa chỉ đáng tin cậy với các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực rối loạn thần kinh thực vật, cam kết mang đến cho bạn những phương pháp điều trị hiệu quả và chăm sóc tận tình. Đừng để các triệu chứng nhỏ lớn dần và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Hãy đến Phòng khám Đức Tâm An để được chăm sóc sức khỏe toàn diện và hạn chế các biến chứng tiềm ẩn!

PHÒNG KHÁM TÂM LÝ – TÂM THẦN ĐỨC TÂM AN

Hotline: 091.630.3383

Fanpage Facebook: Phòng khám Tâm lý – Tâm thần Đức Tâm An

TikTok: bacsitamly.atd

Tài liệu tham khảo

1. Mayo Clinic – Autonomic Neuropathy
2. BookingCare – Triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật