Tập yoga chữa mất ngủ – giải pháp tự nhiên cho người mất ngủ lâu năm

20/07/2025 admin

Bạn đang trằn trọc hàng đêm, mệt mỏi vào buổi sáng và không muốn phụ thuộc vào thuốc ngủ? Tập yoga chữa mất ngủ đang trở thành một giải pháp được khuyến nghị rộng rãi nhờ tính tự nhiên, an toàn và bền vững. Bằng cách tác động lên hệ thần kinh, hormone và cảm xúc, yoga có thể giúp cải thiện giấc ngủ đáng kể cho cả người mới bắt đầu lẫn người bị mất ngủ mạn tính.

Tác dụng của tập yoga chữa mất ngủ

Yoga đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là một phương pháp hỗ trợ cải thiện giấc ngủ hiệu quả thông qua việc điều hòa thần kinh, giải tỏa căng thẳng và thúc đẩy thư giãn toàn diện. Khi thực hành đều đặn, yoga có thể giúp bạn:

Giảm căng thẳng và lo âu

Căng thẳng và lo âu là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Yoga thông qua các tư thế kết hợp với thở và thiền, có thể điều hòa hệ thần kinh tự chủ và trục HPA (hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận), từ đó làm giảm mức cortisol, điều chỉnh phản ứng căng thẳng của cơ thể.

Các nghiên cứu ghi nhận yoga giúp làm giảm các dấu hiệu sinh lý liên quan đến stress như: cytokine viêm, biến thiên nhịp tim, nồng độ GABA… tất cả đều có ảnh hưởng tích cực đến giấc ngủ và tâm trạng.

Điều hòa nhịp thở và thư giãn hệ thần kinh

Thông qua kỹ thuật thở chánh niệm (pranayama) và chuyển động nhẹ nhàng, yoga giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, hệ chịu trách nhiệm cho trạng thái “nghỉ ngơi và hồi phục”. Khi hệ này được kích hoạt, cơ thể dễ dàng rơi vào trạng thái thư giãn sâu, dễ chìm vào giấc ngủ.

tập yoga chữa mất ngủ

Tập yoga sẽ giúp điều chỉnh hiệu quả hệ thần kinh (Nguồn: Sưu tầm)

Các bài tập hít thở sâu có thể kích hoạt dây thần kinh phế vị, làm chậm nhịp tim, giảm huyết áp và giảm căng thẳng ngay cả ở những người khó ngủ kinh niên.

Cải thiện tuần hoàn máu và giảm đau đầu, mệt mỏi

Nhiều tư thế yoga nhẹ nhàng như gập người, vặn mình hay “chó úp mặt” giúp tăng lưu lượng máu đến não và các chi, cải thiện tuần hoàn, giảm căng thẳng cơ và nhức mỏi. Điều này rất hữu ích với người thường xuyên đau đầu, mệt mỏi hoặc rối loạn tuần hoàn khi mất ngủ.

Các bài tập yoga chữa mất ngủ nhẹ nhàng trước khi ngủ

tập yoga chữa mất ngủ

Tập yoga nhẹ nhàng trước khi đi ngủ (Nguồn: Sưu tầm)

Tích hợp các tư thế yoga thư giãn vào thói quen buổi tối giúp cơ thể dần quen với việc thả lỏng và chuẩn bị bước vào giấc ngủ sâu. Dưới đây là các tư thế phù hợp nhất cho mục tiêu tập yoga chữa mất ngủ:

  • Tư thế em bé (Balasana): Kéo giãn nhẹ vùng lưng dưới, giảm áp lực vùng hông, tạo cảm giác an toàn và thư giãn.
  • Tư thế con bướm (Baddha Konasana): Mở hông và đùi trong, giải tỏa căng thẳng phần thân dưới – vùng dễ tích tụ stress.
  • Kê chân lên tường (Viparita Karani): Tăng lưu thông máu về tim, nhẹ lưng dưới, thư giãn sâu.
  • Mèo – bò (Marjaiasana – Bitilasana): Làm mềm cột sống, tạo nhịp thở đều đặn,  hỗ trợ thiền định nhẹ.
  • Tư thế em bé vui vẻ (Ananda Balasana): Mở hông, thả lỏng tâm trí, tạo cảm giác vui tươi, thư giãn tự nhiên.

Hướng dẫn tập yoga chữa mất ngủ đúng cách

tập yoga chữa mất ngủ

Cần tập yoga chữa mất ngủ đúng cách (Nguồn: Sưu tầm)

Thời gian lý tưởng để tập

Bạn nên tập yoga khoảng 30-60 phút trước khi ngủ, vào khung giờ ổn định mỗi tối để cơ thể hình thành nhịp sinh học tự nhiên. Hạn chế tập sát giờ ngủ nếu đó là các bài mạnh hoặc vận động quá nhiều.

Các lưu ý khi tập yoga trước khi ngủ

  • Chọn tư thế nhẹ nhàng, chậm rãi, tránh những bài yoga năng lượng cao như power yoga.
  • Không ăn no trước khi tập hoặc ngủ.
  • Tập ở không gian yên tĩnh, ít ánh sáng, lý tưởng là phòng ngủ với đèn vàng dịu.
  • Kết hợp thở sâu, chánh niệm, tránh suy nghĩ công việc trong lúc tập.

Người mới bắt đầu nên bắt đầu từ đâu?

Bạn có thể bắt đầu với:

  • Các lớp yoga chậm, yoga trị liệu hoặc video dành cho người mới.
  • Tập trung vào tư thế cơ bản: Tư thế Núi, Chó úp mặt, Em bé, Xác chết.
  • Kết hợp tập thở (pranayama) để tăng hiệu quả thư giãn và điều hòa thần kinh.

Câu hỏi thường gặp về việc tập yoga chữa mất ngủ

Yoga chữa mất ngủ có hiệu quả với người bị lâu năm không?

Có. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập yoga chữa mất ngủ mạn tính có thể:

  • Cải thiện chất lượng giấc ngủ
  • Giảm thời gian cần để vào giấc ngủ
  • Giảm mức độ nghiêm trọng của rối loạn giấc ngủ

Hiệu quả chủ yếu đến từ việc giảm căng thẳng tâm lý, cải thiện điều hòa thần kinh và hỗ trợ tinh thần thư giãn tự nhiên.

Có nên tập yoga thay cho dùng thuốc?

tập yoga chữa mất ngủ

Có nên tập yoga thay cho dùng thuốc cần tham khảo ý kiến bác sĩ (Nguồn: Sưu tầm)

Trong nhiều trường hợp, yoga là phương pháp thay thế không dùng thuốc an toàn và hiệu quả. Với người mới bị mất ngủ hoặc muốn giảm phụ thuộc thuốc ngủ, tập yoga đều đặn từ 6 tuần đến 17 tuần có thể cải thiện đáng kể tình trạng mất ngủ.

Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi phương pháp điều trị, đặc biệt khi đã dùng thuốc kéo dài hoặc có bệnh lý nền kèm theo.

Nhiều nghiên cứu đã xác nhận tập yoga chữa mất ngủ mang lại lợi ích rõ rệt cho nhiều nhóm người khác nhau, từ người trẻ căng thẳng đến người cao tuổi có rối loạn giấc ngủ. Yoga giúp cải thiện hiệu quả giấc ngủ, rút ngắn thời gian thức, giảm thời gian trễ khi vào giấc và mang lại cảm giác tỉnh táo vào ngày hôm sau.

Trong bối cảnh nhu cầu tìm kiếm giải pháp tự nhiên, phi dược lý ngày càng tăng, yoga hoàn toàn có thể trở thành một phần trong phác đồ chăm sóc sức khỏe giấc ngủ. Dù bạn là người mới bắt đầu hay đang điều trị mất ngủ mạn tính, hãy cân nhắc đưa yoga vào thói quen sinh hoạt mỗi ngày.

Nếu bạn cần tư vấn thêm về việc kết hợp tập yoga chữa mất ngủ với các liệu pháp chuyên khoa, hoặc đang gặp khó khăn với tình trạng mất ngủ kéo dài, đừng ngần ngại liên hệ với Phòng khám Tâm lý – Tâm thần Đức Tâm An. Đội ngũ bác sĩ tại đây sẽ giúp bạn xây dựng lộ trình cải thiện giấc ngủ hiệu quả, cá nhân hóa theo từng thể trạng và nguyên nhân mất ngủ cụ thể!

Liên hệ tư vấn bởi Phòng khám Tâm lý – Tâm thần Đức Tâm An:

Đặt lịch hẹn ngay hôm nay để được tư vấn và điều trị một cách toàn diện và khoa học!

Tài liệu tham khảo

  1. Mangesh A Bankar, Sarika K Chaudhari, Kiran D Chaudhari. “Impact of long term Yoga practice on sleep quality and quality of life in the elderly”. J Ayurveda Integr Med. 2013 Jan-Mar;4(1):28–32.
  2. Catherine Woodyard. “Exploring the therapeutic effects of yoga and its ability to increase quality of life”. Int J Yoga. 2011 Jul-Dec;4(2):49–54.
  3. Mohammad Alghosi, Maryam Sharifi, Sanam Namavari, Neda Rajamand, Faezeh Bamorovat, Narges Norouzi, Mohammad Alimoradi, Andreas Konrad. “The effect of chronic yoga interventions on sleep quality in people with sleep disorders: a scoping review”.  Neurol., 29 April 2025. Sec. Sleep Disorders. Volume 16 – 2025.
  4. Sat Bir S Khalsa. “Treatment of chronic insomnia with yoga: a preliminary study with sleep-wake diaries”. Appl Psychophysiol Biofeedback. 2004 Dec;29 (4):269-78.
  5. Và tổng hợp.

Liên hệ